Bir şeyin üzerinde
"Ateşle yaklaşmayın!" ifadesi varsa ona ateşsiz yaklaşmalıyız. Ama
"Ateşle ya da ateşsiz yaklaşmayın!" ifadesi size kısaca yaklaşmamanız gerektiğini anlatır. Ve eğer yaklaşmaman gereken şey
"tuhaf madde" ise tabelaya
"Ateşle ya da ateşsiz uzaklaşın!" ifadesini eklemelisin. Sonra da ardına bakmadan kaçmalısın. Neden mi? Şu yüzden:
Tuhaf madde evrendeki en tehlikeli şeylerden biridir. Kusarlardan, kilonovalardan ve uzaylılardan çok daha tehlikelidir.
Nötron yıldızlarının çekirdeğinde var olan en tehlikeli maddeyi bulabilirsiniz: Tuhaf madde.
Bu madde evrenin kurallarını bükerek değdiği her şeyi tuhaf maddeye çevirebilir. Nötron yıldızı bir süpernovanın kalıntısıdır. (Eğer nötron yıldızının ne olduğunu bilmiyorsanız
"Süper Süpernovalar" adındaki yazımı okuyun.)
Süpernovalarda yıldızın çekirdeği içeri çöker. Bu olay öylesine şiddetlidir ki çekirdek ve parçacıklar bir araya sıkışıp çok yüksek yoğunluğa gelir. Elektronlar protonların içine itilir, birleşerek nötronlara dönüşür. (Ayrıntılı bilgi için bkz. Uzay)
Atomun içindeki boşluk birden parçacıklarla dolar. Parçacıklar birbirlerini itip uzaklaşmalıdır ama öyle olmaz. Bu olay korkunç bir güce dönüşür. Eğer kütle çekimi onu çökertirse kara delik oluşur. Ama eğer evrenin yasalarına meydan okuyarak yakınlaşan parçacıklar kazanırsa bir nötron yıldızı oluşur.
Güneşimiz kadar ağırlık, parçacıkların sıkışmasıyla bir kasaba boyutuna ulaşır. Bu olaylar nükleer fizik kurallarını değiştirecek kadara güçtür. Nötron yıldızının içindeki ortam Dünya'nın en sert maddesini ve Dünya'nın en tehlikeli maddesini oluşturur. Hatta Dünya'nın değil, evrenin...
Ama kuralların nasıl altüst olduğunu öğrenmek için, önce kuralları öğrenmemiz gerekir. Protonlar ve nötronlar atomun çekirdeğini oluşturan parçacıklardır. Protonlar ve nötronlar ise quark denilen küçük parçacıklardan oluşur.
Quarklar birbirlerinden ayrılmak istemez. Siz onları ayırmak için ne kadar uğraşırsanız onlar da ayrılmamak için o kadar uğraşır. Eğer çok fazla çekersiniz onlar da yeni quark oluşturur. Quarklar sadece bir arada bulunur. Tek bir quark diğerlerinden ayrı bulunamaz.
Birçok quark türü vardır. Fakat sadece iki tanesi kararlı madde oluşturur. Yani etrafımızdaki çoğu şey iki quarktan oluşmuştur diyebiliriz. Bunlar maddeleri oluşturan proton ve nötronların içinde bulunan quarklardır: Up quark ve Down quark.
Protonda iki up quark, birde down quark bulunurken; nötronda iki down quark, birde up quark bulunur. Görünüşe göre diğer quarklar hemen çürüyüp kaybolur. Ancak nötron yıldızlarının içindeki ortam bu kurala karşı gelebilir. Nötron yıldızının içinde nötron ve protonlar açılır, sadece quarklar kalır.
Serbest kalan quarklar oraya buraya dağılır. Ortaya tamamen quarklardan oluşan bir şey çıkar: quark madde.
Quark madde oluşturan yıldızlara "quark yıldızları" denir. Dışı sıradan bir nötron yıldızından farklı görünmez. Ama en nihayetinde içinde farklı olan bir şeyler vardır.
Eğer quark yıldızın içindeki basınç büyükse bazı quarklar, "strange quark"a dönüşebilir. Yani tuhaf quark. Tuhaf quarklar acayip nükleer özelliklere sahiplerdir ve daha ağırlardır.
Ve "strange matter"i oluşturabilir. Yani tuhaf madde. Çok yüksek yoğunlukla ve çok yüksek sıcaklıkla yok edilemez. Hatta asla yok edilemez. Evrendeki tüm maddelerden daha kararlı bir maddedir.
Bu madde öyle kararlıdır ki nötron yıldızlarının dışında çıkabilir. Çok güçlü basınç ve sıcaklıklara dayanabilir ve dokunduğu her maddeyi tuhaf maddeye çevirebilir.
Bir şey tuhaf maddeye değince proton ve nötronları açılır. Onlar da quarklardan oluşan dev bir karışımın parçası olurlar.
Bütün bunlar bir nötron yıldızının içinde olduğu için insanları pek ilgilendirmez.
Fakat kilonovalarda (kilonovanın ne olduğunu bilmiyorsanız
"Süpsüper Süpernovalar" yazımı okuyun.) etrafa
"strangelet" adı verilen parçacıklar yayılabilir.
Türkçesi "tuhafçık" olan bu madde atomdan daha küçük olabilir ve bir nötron yıldızı kadar yoğundur. En önemlisi de bunlar tuhaf madde damlacıklarıdır.
Bunlar bir yıldıza ya da gökcismine denk gelene kadar sürüklenebilir ya da bir kara deliğin içine postalanabilir.
Eğer biri Dünya'ya çarparsa onu tuhaf maddeye dönüştürürdü.
En sonunda Dünya'dan geriye sadece sıcak bir tuhaf madde yığını kalırdı. Ama eğer Güneş'e çarpsaydı, Güneş içine çökerek bir tuhaf yıldıza dönüşebilirdi.
Ve daha kötüsü bir yerlerde yüzlerce "strange star" olabilir.
Ve tabii evren tuhaf maddeyle dolu olabilir.
Ve bu şey sandığımızdan daha güçlü olabilir.
Ama hâlâ yaşadığımıza göre bu sadece bir teori. (İnşallah...)
Bu konuda bilgi aldığım videoyu izlemek isterseniz: Kurgesart
Umalımda bu tuhafçıklar başımızı belaya sokmasın 😁
YanıtlaSilHarika bir yazı💯🤓😉
YanıtlaSil👏💯🏅🙂
YanıtlaSilÇok ayrıntılı bir yazı olmuş çok beğendim ellerine sağlık. Birde fotoğrafları da begendimi soylemeliyim...
YanıtlaSil