Paradoks Mu Çözümsüzlüktür, Çözümsüz Olan Mı Paradokstur?

Loading

 

Merhaba sevgili okurlarım, önceki yazımda Zeno Paradokslarından bahsetmiştik. Şimdi ise paradoksların dünyasına balıklama atlayacağınız bir yazıyla karşınızdayım. Hazırsanız başlıyoruz.

1.Theseus Paradoksu

Yıllar önce Theseus adında bir adam gemisiyle yolculuğa çıkmış. Bir adaya ulaşıp oradaki yarı insan yarı boğa bir canavarı yenmiş. Halk canavardan kurtulunca çok sevinmiş ve Theseusun gemisini şehirlerinin meydanında sergilemeye başlamış. Ama zamanla gemideki tahtalar eskimiş, halk onları söküp yerine yenisini koymuş. Bu şekilde bütün tahtalar sökülmüş ve ortaya yepyeni bir gemi çıkmış. Eskiyen parçaları da tekrar birleştirmişler. THESEUSUN GEMİSİ ŞEHİR MEYDANINDA SERGİLENEN MİDİR, YOKSA ESKİMİŞ TAHTALARIN TEKRAR BİRLEŞTİRİLMESİYLE OLUŞAN MI?

2.Berber Paradoksu

Bir köydeki bir berber saçını kendisi kesemeyenlerin saçını kesiyormuş. Saçını kendi kesebilen kişileri kesinlikle tıraş etmiyormuş. O ülkede başka berber yokmuş. BERBERİN SAÇINI KİM KESER? Asla bilemeyiz çünkü sonsuza kadar bitmez. Saçını kendisi keserse kesemez, kesemesze keser...

3.Kral Paradoksu

Günün birinde Kral ülkede bir yalan yarışması başlatmış. Yalan söyleyene altın verecekmiş. Herkes gelmiş ama kimse altın alamamış. Kral herkezi "olabilir, neden olmasın, neresi yalan" diye geçiştiriyormuş. Adamın biri gelmiş ve "Benim dedem sizin dedenize altın vermişti, torunun  altınlarımı benim torunuma ödesin de borçlu kalma demişti." demiş. Kral "yalan söylüyorsun" demiş. Adam "o zaman ödülümü alayım" demiş. Kral "ödülü alamazsın, çünkü bu anlattığın gerçek olabilir" demiş. Adam "o zaman borcunu öde" demiş.

4.Timsah paradoksu

Timsahın biri Nil kenarında çamaşır yıkmakta olan bir kadının bir anlık gafletinden yararlanarak onun çocuğunu yakaladı. Kadın çocuğunu geri vermesi için timsaha yalvardı. Timsah, 'Çocuğuna ne yapacağımı doğru olarak tahmin edersen, onu sana veririm, aksi halde onu yerim,' dedi.
Kadın, 'Ay! Yavrumu yiyeceksin,' diye bir çığlık attı.
Timsah, 'Pekala' dedi, 'Artık onu sana veremem, çünkü böyle yaparsam sen yanlış tahminde bulunmuş olursun. Halbuki sana yanlış tahminde bulunursan onu yiyeceğimi söylemiştim.'
'Tam tersine,' dedi kadın, 'yavrumu yiyemezsin, çünkü onu yersen doğru tahminde bulunmuş olurum ve doğru tahminde bulunduğumda onu bana vereceğini söylemiştin.'

5.Yamyam Paradoksu

 Bir adada yaşayan bir grup yamyamın eline bir mantıkçı düşer. Yamyamlar mantıkçıya şöyle derler: 'Biz her yakaladığımız yabancıyı yeriz. Kimini haşlayıp, kimini kızartıp yeriz. Avımıza bir soru sorarız. Avımız soruyu doğru yanıtlarsa haşlarız, yanlış yanıtlarsa kızartırız.'

Dedikleri gibi de yaparlar. Mantıkçıya şu soruyu sorarlar: 'Seni haşlayıp da mı yiyeceğiz, yoksa kızartıp da mı yiyeceğiz?' Mantıkçı bir süre düşündükten sonra soruyu çok akıllıca cevaplar: 'Kızartacaksınız!' İşte yamyamları çaresiz bırakan paradoks ortaya çıkmıştır, ve bu yanıtı sayesinde mantıkçı ne kızartılır ne de haşlanır.

Bir an için mantıkçının kızartılacağını varsayalım. O zaman verdiği yanıt doğru olur. Ama yanıt doğru olduğu için -yamyamların kendi kurallarına göre- mantıkçının haşlanması gerekmektedir. Demek mantıkçı kızartılamaz. Şimdi de mantıkçının haşlanacağını varsayalım. O zaman mantıkçının yanıtı yanlış olacak. Yanıt yanlış olduğundan da kızartılması gerekmektedir. Demek mantıkçı haşlanamaz da.

Yamyamlar tam bir kısırdöngüye girmişlerdir. Kızartsalar haşlamaları gerekecek, haşlasalar kızartmaları! Sonuç olarak adamımız kurtulur.

6.Euplides Paradoksu

Euplides, hiçbir zaman bir 'kum yığını' oluşturulamayacağını iddia etmiştir. Çünkü bir kum tanesi, 'yığın' değildir. Yanına bir tane daha koyarsak yine yığın oluşmaz. 'Kum yığını' olmayan birşeyin yanına (veya üzerine) kum tanesi koymakla yığın elde edemeyeceğimize göre Hiçbir zaman 'kum yığını' oluşturamayız.
Daha açık bir deyişle: Kabul edelim ki birer birer kum tanelerini biraraya getirelim. Hangi merhaleden sonra kumlar 'yığın' oluşturur? Diyelim ki 'bir milyon' adet kum tanesi, bir yığın oluştursun. Dokuzyüz doksandokuzbin dokuzyüz doksandokuzu 'kum yığını' kabul edilmeyecek mi? Edersek '1' eksiği de yığın olmaz mı? Yani hangi aşama bizim için 'yığın' anlamına gelir?

7. Avukat Paradoksu

Hukuk fakültesini bitiren genç, ülkenin en ünlü avukatının yanında staj yapmak için başvuruda bulunur. Avukat gence tek şart ileri sürer: 'İlk davandan elde ettiğin bütün parayı bana vereceksin'. Anlaşma imzalanır ve iki yıl beraber çalışırlar. Tam staj bittiğinde genç anlaşmayı haksız bulduğunu, ilk davadan kazandığı parayı ona vermeyeceğini açıklar. Avukat tazminat talebi ile mahkemeye başvurur.

Hakimin kararı ne olmalıdır?

İki davalı duruşmada hakimin karşısına geçtiğinde avukat şunu söyler:

'-Sayın yargıcım, bu davayı uzatmaya gerek yok; çünkü eğer ben kazanırsam zaten parayı alacağım, eğer kaybedersem yine alacağım, çünkü anlaşmamıza göre o ilk davasından kazandığı parayı bana verecek.'

Hakim tam avukatı haklı bulacakken bu kez genç avukat söz alır ve şöyle der:

'-Sayın yargıcım, evet avukat haklı, bu duruşma gerçekten gereksiz, ama benim lehime; zira eğer ben bu davayı kazanırsam zaten ona birşey ödemeyeceğim. Eğer kaybedersem, anlaşmamıza göre ilk davayı kaybettiğim için ona yine bir şey ödemeyeceğim.'

8.Yalancı Paradoksu

Kral Zeus çok sevilen bir adamdır. Öldüğünde Giritliler onu tanrılaştırmıştır. Epimenides buna çok kızar ve bir konuşma yapar.

 “Siz her biriniz boş beyinli birer mahlukatsınız, gerçek Rabbinizi unutup, tanrılaştırdığınız Zeus’a taparsınız. 
Ey Giritliler; hepiniz birer yalancısınız.
Evet, doğru duydunuz.
Tüm Giritliler yalancıdır ve ben de bir Giritliyim!..”

Eğer bu doğruysa ve bütün giritliler yalancıysa yalan söylemezler. Bu Epimenidesin yalan söylediğini kanıtlar. Öyleyse konuşma doğrudur...

9.Yalan ifadesi yalan bir ifadedir doğru bir ifade midir?

10.İş bulmak için iş tecrübesine ihtiyacım var, iş tecrübesi kazanmak için işe ihtiyacım var.

11.Pinokyo, "burnum uzayacak" dese burnu uzar mı?

12.Makas aldığınızda o makası ambalajından çıkarmak için makasa ihtiyaç vardır.

13.Herkez özelse kimse özel değildir.

14.Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurtamı tavuktan çıkar?

15.Büyükbaba Paradoksu

Diyelim ki Zaman Makinesiyle geçmişe gidip büyükbabanızı öldürdünüz. O zaman doğal olarak babanız ve siz asla doğmayacaksınız. Peki siz hiç doğmadıysanız büyükbabanızı kim öldürdü.

Bu konuyla ilgili birkaç siteye ulaşmak için tık tık tık tık